Tuesday, 31 May 2011

KULURI

KULURI      Ħafna mill-kuluri bdew bħala aġġettiv bis-saħħa ta’ l-assoċjazzjoni tagħhom ma oġġetti li huma kienu magħrufa magħhom dan biex kull kulur jiġi spjegat skond l-oġġett l-aktar identifikabbli. Hekk naraw li l-kulur oranġjo ġej mil-larinġ għax din il-frotta għandha dan il-kulur predominanti.  Bl-istess mod, il-kulur roża ittieħed mill-kulur tal-fjura. Il-paraguni fil-kuluri huma ppresentati mill-Għarbi bis-saħħa tal-ġenettiv kostruttiv eż: Isfar lellux, (isfar tal-lellux) jew isfar mewt,  aħmar peprin, iswed faħam, iswed Tork, abjad karti, abjad silġ.  Hemm mod ieħor kif jissemmew il-kuluri eż: xagħar qastni (kulur il-qastan); sema kaħlani / ċelesti/  qattusa bebbuxija. Kuluri akar moderni huma dawk li ġejjin mir-romanz u l-Ingliż eż: pistaċċjo, baderos, lela (Ing. lilac).  Dan biex ma nsemmux kuluri li qatt ma ġew korrotti fonetikament għal-lingwa Maltija bħal turkważ (Ing. tourqouise) li huwa blu-ċelesti li ġej minn ġebla semi-prezzjuża li tinsab fit-Turkija. Hemm kuluri antiki li intużaw fis-sekli li għaddew u li ma għadhomx jeżistu huma: iblaq / belqa - sewdien; ixheb -lewn il-fenek; idbis /debas : kannella aħmar. Forsi l-isem antic ta’ Malta :  Melita ġej mill-kulur tal-għasel li l-ġebla tal-franka tieħu dan il-lewn hekk kif tkun niżla x-xemx.  Forsi hekk kienu jxebbħu a l-Malta dawk il-baħħara li kienu qed iqarbu lejha bil-mod il-mod minn fuq il-baħar.  Ara : Kliem Antik Malti ta’ Godfrey Wettinger.

No comments:

Post a Comment